Phục vụ công tác thanh tra đất đai theo kế hoạch năm 2017, Bộ Tài chính đã gửi Thủ tướng Chính phủ, chuyển Thanh tra Chính phủ tham khảo danh sách 60 khu đất đã được chuyển mục đích để đầu tư dự án. Danh sách này đang khiến người mua nhà hoang mang, khiến cả thị trường địa ốc chao đảo.

Đáng nói, các doanh nghiệp bất động sản (BĐS) gặp phải nhiều khó khăn trước những câu chữ nhập nhèm trong công văn số 2000/BTC-TTr gửi Thủ tướng Chính phủ.

Quá nhiều hệ lụy

Dẫn số liệu của Tổng cục Thuế rà soát từ ngày 1/7/2014 đến ngày 30/11/2016, văn bản của Bộ Tài chính nêu có 60 trường hợp doanh nghiệp Nhà nước, nhà nước cổ phần được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, các doanh nghiệp này đã không tính giá trị quyền sử dụng đất và cũng không thực hiện đấu giá khi cổ phần hóa.

Ngoài ra, việc sắp xếp lại cơ sở nhà đất được UBND tỉnh, thành phố cho phép chuyển mục đích sử dụng để xây trung tâm thương mại, nhà ở để bán, văn phòng cho thuê nhưng không đấu giá theo quy định của Luật Đất đai.

Để xử lý các tồn tại trong quản lý và sử dụng đất đai, phục vụ công tác thanh tra đất đai theo kế hoạch năm 2017, Bộ Tài chính đã có công văn số 2000/BTC-Tr gửi Thủ tướng Chính phủ chuyển Thanh tra Chính phủ tham khảo thanh tra những dự án có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai, không thực hiện đúng mục đích đầu tư, xác định tiền thuê đất, tiền sử dụng đất chưa sát với giá thị trường gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Với những dự án xây nhà cao tầng đang triển khai nhưng chưa thực hiện đúng thẩm quyền giao sử dụng đất không qua đấu giá, Bộ Tài chính cũng kiến nghị Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tạm thời đình chỉ thi công những dự án này và tổng hợp báo cáo Thủ tướng theo đúng thẩm quyền.

Danh sách 60 dự án có nghi vấn làm thất thu ngân sách nhà nước mà Bộ Tài chính đưa ra đang khiến hàng loạt doanh nghiệp BĐS lao đao. Sau công văn của Bộ Tài chính, tại Tp.HCM, các công ty địa ốc đã phải bố trí thêm người để giải đáp những thắc mắc của khách hàng.

Đại diện một doanh nghiệp nói: “Người dân mua nhà thuộc danh sách 60 dự án rất lo lắng. Họ lo sợ dự án khi bị tạm ngừng thi công thì tiến độ sẽ bị ảnh hưởng rồi sau này liệu có được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không”.

Các doanh nghiệp cũng rất lo lắng khi Bộ Tài chính cũng đưa ra kiến nghị tạm đình chỉ thi công các dự án này, dù chưa biết dự án có làm thất thu ngân sách nhà nước hay không. Việc này sẽ khiến thị trường BĐS lẫn người mua nhà phải chịu hậu quả nặng nề, giống như việc Tp.HCM từng công bố danh sách 77 dự án bị thế chấp ở các ngân hàng.

Hơn nữa, để đình chỉ dự án mà chưa thanh tra và nêu ra những sai phạm thì thời gian đó phải tính bằng năm. Trong khi, chỉ cần dừng thi công dự án khoảng 1 năm, chất lượng công trình sẽ xuống cấp và khó tránh khỏi việc doanh nghiệp phải chịu thiệt hại.

Trong thời gian đình chỉ, ngoài những lao động trực tiếp mất việc thì hàng chục nghìn nhân công của các nhà thầu liên quan cũng bị liên lụy. Theo Hiệp hội BĐS Tp.HCM, nhân sự về kỹ sư, kiến trúc sư, nhân viên văn phòng, thư ký, marketing, quảng cáo làm trong lĩnh vực BĐS rất nhiều. Ngoài ra còn có công nhân trong ngành xi măng, thép, gạch và vô số các ngành hóa chất để xây những công trình lớn.

Hầu hết khách hàng đều vay tiền của ngân hàng để mua nhà, còn các dự án cũng đều vay vốn ngân hàng để xây dựng. Do đó, nợ xấu của doanh nghiệp và cả ngân hàng sẽ càng lớn nếu dự án bị đình chỉnh. Trong những tháng đầu năm 2017, thị trường BĐS vốn đã chững lại thì nay sẽ càng bị ảnh hưởng xấu. Nếu không phát hiện sai phạm sau khi thanh tra, thì ai sẽ đền bù những tổn thất của doanh nghiệp?

Doanh nghiệp vô can

Đáng nói, trong danh sách Bộ Tài chính đưa ra, hầu hết các dự án đều đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước, một số dự án đã bàn giao nhà cho khách. Đơn cử, dự án Khu thương mại dịch vụ văn phòng office-tel và căn hộ tại số 8 Hoàng Minh Giám (quận Phú Nhuận) đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước, chuẩn bị nghiệm thu để đưa vào sử dụng nhưng Bộ Tài chính vẫn nêu tên với số nợ gần 30,4 tỷ đồng.

Hay dự án Thương mại dịch vụ văn phòng office-tel và căn hộ tại 128 Hồng Hà (quận Phú Nhuận) cũng đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, xây dựng xong và đang nghiệm thu để đưa công trình vào sử dụng.

Tương tự, một dự án cũng đang hoàn thiện và chuẩn bị bàn giao nhà là dự án Cao ốc thương mại dịch vụ và căn hộ tại số 504, Nguyễn Tất Thành, quận 4. Đất triển khai dự án này được chuyển sang đất xây cao ốc thương mại dịch vụ và căn hộ từ đất sản xuất kinh doanh với số tiền sử dụng đất phải đóng là hơn 103 tỷ đồng. Doanh nghiệp Nhà nước đã chuyển nhượng đất cho Vietcomreal thực hiện dự án là Công ty CP Công nghiệp Cao su miền Nam.

Theo chuyên gia BĐS Trần Khánh Quang, việc định giá đất để cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước là việc của Nhà nước chứ không phải các doanh nghiệp làm sai. Các cơ quan chức năng sẽ quyết đinh quy trình thẩm định giá đất và mức đóng tiền sử dụng đất, các doanh nghiệp không có quyền can thiệp. Các công ty BĐS làm dự án, khi nhà nước báo nộp bao nhiêu tiền theo định giá đất thì nộp thôi. Chính vì thế, doanh nghiệp không sai phạm và hoàn toàn vô can trong chuyện này.

Ông Quang nói: “Sở Tài chính đại diện cho Bộ Tài chính tại các địa phương. Quá trình định giá đất và đóng tiền sử dụng đất đều có ý kiến của Sở Tài chính. Trong chuyện này, cái sai thuộc về nhà nước”.

Cũng theo vị chuyên gia này, câu hỏi đặt ra là tại sao Bộ Tài chính và các Sở Tài chính không kiểm tra khi các dự án đang xin thủ tục đầu tư, từ việc thẩm định quy hoạch, định giá đất, cấp phép xây dựng để phát hiện sai phạm. Khi dự án đã nộp nghĩa vụ tài chính, thi công và bàn giao nhà cho khách thì lại kiến nghị đình chỉ thi công.

Ông Trần Khánh Quang trấn an, danh sách 60 dự án trên chỉ là tham khảo. Bộ Tài chính gửi Thủ tướng chuyển Thanh tra Chính phủ tham khảo là chuyện bình thường. Đây mới chỉ là đề nghị chứ không phải là quyết định thanh tra.

Trong khi đó, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu cho biết đã gửi văn bản lên Thủ tướng, kiến nghị cho phép các chủ đầu tư tiếp tục thi công dự án nhưng các doanh nghiệp phải cam kết bằng văn bản thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh với dự án sau khi có kết luận thanh tra của cơ quan có thẩm quyền. Việc này giúp các doanh nghiệp hoàn thành và đưa dự án vào sử dụng, tránh lãng phí của cải, thời gian, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người mua nhà.

Ông Châu nói: “Người mua nhà đã ký hợp đồng mua bán thuộc danh sách 60 dự án không có lỗi nên không phải chịu trách nhiệm với các nghĩa vụ tài chính phát sinh của chủ đầu tư”.

Hiệp hội BĐS Tp.HCM mong Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 140/2008/QĐ-TTg ngày 21/10/2008, Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 nhằm tạo hành lang pháp lý bình đẳng và minh bạch để thực hiện chủ trương di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường, sắp xếp lại nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước theo quy hoạch xây dựng đô thị.

Nguồn: batdongsan